IN MEMORIAM: Tatjana Jambrišak

Kako je poslednjeg dana marta objavila zabrebačko udruženje SFera u Zagrebu je iznenada preminula jedna od utemeljiteljica časopisa i prva nakladnica Ubiqa, jedna od vodećih hrvatskih spisateljica, urednica i prevoditeljica znanstvene fantastike TATJANA (TANJA) JAMBRIŠAK.

Vijest je utoliko šokantnija što dolazi unutar pandemijske godine u kojoj je preminula i Milena Benini, a tešku bolest preživio Aleksandar Žiljak, čime je nanesen udarac samim kreativnim temeljima hrvatskoga SF-a.

Tatjana Jambrišak (Zagreb, 25. 1. 1965. – Zagreb, 31. 3. 2021.) bila je prevoditeljica, pjesnikinja i žanrovska prozaistica te peterostruka dobitnica Nagrade SFERA (1996, 1998, 2002, 2003, 2008). Svoje radove objavljivala je, počevši od 1989. godine, u žanrovskim časopisima (Futura, Alef, Ubiq) te zbirkama priča hrvatskih autora u izdanju SFere. Bila je članica Hrvatskog društva pisaca i Društva hrvatskih književnih prevodilaca.

Diplomirala je 1990. njemački i engleski jezik i književnost na Filozofskom fakultetu u Zagrebu. Pisala je kratke priče, novele, pjesme, putopise i lirsku prozu. Kao pripadnica pionirskog naraštaja književnika aktivnih na internetu, dobar dio svog opusa prvo je objavila na svojim blogovima Čarobni brijeg i Slova iz snova, razvivši prozno-poetsku formu na razmeđu lirske proze, priče i mikroeseja. Te je tekstove probrala u više hibridnih prozno-poetskih knjiga proze, pjesama, dnevničkih i lirskih zapisa: Slova iz snova (2007), Nikad bivša (pjesme, 2007), Blogomdana (2007), Šaputanja (ili, moćno: raspredanje i rodne razlike) (2011), Zazubice (2015) i Zagrijana, tmasta krv (pjesme, 2016). Svoje SF priče tiskala je u knjigama Duh novog svijeta (2003), Sjaj (2009) i 28 milijuna sunaca (2013), a putopise u knjizi Plutanja (2011). Njezina priča “Duh novog svijeta”, nagrađena Nagradom SFERA, ostaje kanonskim primjerkom feminističkog pisanja u hrvatskog znanstvenoj fantastici.

Uz Darka Macana i Aleksandra Žiljka te Milenu Benini najvažnije ime koje se 1990-ih pojavilo na hrvatskoj SF sceni, u Društvu za znanstvenu fantastiku Sfera aktivna je od 1987., a SF objavljuje od 1989. u Alefu, Futuri i drugdje. Nakon što je Darko Macan pokrenuo godišnje zbirke hrvatskog SF-a i uredio prve dvije, pridružila mu se te od 1998. do 2018. uredila, u tzv. SFeraKonskom nizu, 21 godišnju zbirku (od 2002. s Darkom Vrbanom, a poslije s Ivanom Delač), obilježivši kao urednica razvoj hrvatske spekulativne fikcije i stasanje mladih pisaca kroz puna tri desetljeća. Njezin doprinos u oblikovanju žanrovske scene bio je i veći jer je kao vlasnica poduzeća Mentor d.o.o. djelovala kao nakladnica SFerinih zbirki, knjiga domaćih pisaca, ali i časopisa Ubiq (za što je, kao nakladnica, 2011. primila Europsku nagradu za znanstvenu fantastiku – ESFS Award) te brojnih strip izdanja Darka Macana, prije svega časopisa Q strip. Kao prevoditeljica potpisala je stotinjak izdanja, a najzapaženiji su joj prijevodi klasika suvremene strip umjetnosti Maus Arta Spiegelmana, Balada o Halo Jones Alana Moorea i Jimmy Corrigan: najbistrije dijete na svijetu Chrisa Warea. Bavila se i računalnom 3D ilustracijom.

Nikola Đuričko u američkoj naučno-fantastičnoj seriji

Nikola Đuričko već uveliko gradi svoju glumačku karijeru van granice Srbije, tačnije u Americi. Ovog puta, kako stvari stoje, poznatog srpskog glumca gledaćemo u naučno-fantasičnoj seriji “For All Mankind” (Za celo čovečanstvo), koja se emituje na televizijskoj mreži Apple.

Prema podacima na IMDB, Nikola Đuričko igra Sovjeta Stefana Petroviča. Kako navodi ovaj portal, već je snimio tri epizode.

Inače, glumac Aleksander Babara, koji takođe igra u ovom ostvarenju, objavio je zajedničku fotografiju sa Đuričkom iz serije.

“Sećam se da je 1960-ih život bio drugačiji, čak i moja frizura”, napisao je kroz smeh Aleksander.

Serija “For All Mankind” dramatizuje alternativnu istoriju koja prikazuje “šta bi se dogodilo da globalna svemirska trka nikada nije završila” nakon što je Sovjetski Savez uspeo prvi da sa svojom posadom sleti na Mesec ispred Sjedinjenih Američkih Država.

U ovom ostvarenju Ronalda D. Mura možemo videti i brojne istorijske ličnosti, uključujući članove posade Apola 11, Nila Armstronga, Baza Oldrina i Majkla Kolinsa, raketnog naučnika Vernera fon Brauna i predsednika Ričarda Niksona.

Serija “For All Mankind” počela je da se emituje u novembru 2019. godine, a stiglo se do treće sezone.

Serija o Obi-Van Kenobiju snima se od aprila

Snimanje nove specijalne serije kanal Dizni plus “Obi-Wan Kenobi”, u kojoj Juan Makgregor glumi kultnog Džedaja, započeće u aprilu.

Priča počinje 10 godina nakon dramatičnih događaja “Star Wars: Revenge of the Sith”, u kojima se Kenobi suočio sa svojim najvećim porazom, propašću i korupcijom najboljeg prijatelja i Džedaja šegrta.

Režiju “Obi-Wan Kenobija” potpisuje Debora Čou, rediteljka dve kritičke epizode Mandalorijanske sezone jedan.

Serija takođe obeležava povratak Hajdena Kristensena u ulozi Darta Vejdera.

Glumačkoj ekipi pridružuju se Moses Ingram, Džoel Edgerton i drugi.

Izvršni producenti serije su Katlin Kenedi, Mišel Režvan, Debora Čou, Juan Makgregor i scenarista Džobi Harold. Direktorka kastinga je Karmen Kjuba.

Serija “Obi-Wan Kenobi” biće dostupna isključivo na kanalu Disney +.

“Od i Ledeni Divovi” u prodaji od 30. marta

Knjiga “Od i Ledeni divovi” je čudesna priča Nila Gejmena sa ilustracijama Krisa Ridla o hrabrom vikinškom dečaku i likovima iz nordijske mitologije.

„Od“ je značilo – vrh oštrice, i to beše ime koje je donosilo sreću. U beskraju beskonačne zime Od se nije osećao kao srećković. Oca se seća samo po vikinškoj sekiri koju je nasledio, a na sopstvene dogodovštine podseća ga samo skrhana noga. I zato će jednog mračnog jutra Od obući svoju najtopliju odeću, ukrasti polutku lososa i sa očevom sekirom i svojom štakom zaputiti se u sneg…

Ovo raskošno izdanje luksuznog poveza i sa veličanstvenim ilustracijama biće zaista spektakularan i čaroban poklon za sve ljubitelje Gejmena, fantastike i mitologije.

Nil Gejmen je autor višestruko nagrađivanih dela i za decu i za odrasle, ujedno i prvi autor koji je nagrađen i Karnegijevom i Njuberijevom medaljom za isto delo – „Knjiga o groblju“. Pojedina njegova dela su ekranizovana, kao što su „Koralina“, „Zvezdana prašina“, „Američki bogovi“.

Objavljen trejler za "Suicide Squad 2"

Film o grupi antiheroja “Suicide Squad” doživeo je veliki uspeh kada je objavljen pre pet godina. Sada imamo priliku da vidimo i prvi trejler za nastavak.

Glavna radnja još nije potpuno otkrivena, ali znamo da će film početi spasavanjem Harli Kvin, kojoj spasavanje baš i nije bilo potrebno.

Jedna od najzanimljivijih stvari koje smo saznali iz trejlera jeste to da Silvester Stalone daje glas liku morskog psa, odnosno čoveka sa glavom ajkule.

Nekoliko glumaca iz prvog dela pojaviće se ponovo, a tu spadaju Margo Robi kao Harli Kvin, Džoel Kinaman kao Rik Fleg, Vajola Dejvis kao Amanda Voler, i drugi. Reditelj Džejms Gan rekao je da u nastavku neće biti recikliranja tema iz prvog dela.

Neki od novih glumaca koji će se pojaviti su Džon Sina, Idris Elba, Pit Dejvidson i Piter Kapaldi.

Premijera je zakazana za 6. avgust, a nadamo se da pandemija neće pomrsiti konce.

Izdanje “Gospodara prstenova” sa ilustracijama Dž.R.R. Tolkina

Prema najavama iz Harper Kolinsa, tokom oktobra 2021. bi trebalo da bude objavljeno novo izdanje Gospodara prstenova na engleskom jeziku u kome će po prvi put nakon 1954. godine biti štampane ilustracije koje je uradio lično Dž.R.R. Tolkin, javlja Art-Anima. Izdanje će istovremeno biti objavljeno i u Severnoj Americi.

Zamenik direktora Harper Kolinsa, Kris Smit, tim povodom je rekao: „Poput brojnih mladih čitalaca, i ja sam bio fasciniran Tolkinovim sjajnim ilustracijama koje su išle uz knjigu Hobit. Te slike, pogotovo ona koja krasi korice same knjige, danas su voljene gotovo isto koliko i priča koju oslikavaju. Uprkos tome, autor, u svojoj skromnosti po kojoj je takođe bio poznat, nije želeo da ističe još jedan redak umetnički talenat koji je imao, i to bez formalnog školovanja. Ta skromnost doprinela je tome da za Tolkinovog života vrlo malo njegovih likovnih radova bude viđeno, osim u nekoliko akademskih izdanja“.

Takvo stanje stvari promenilo se 2018. godine kada su održane rekordno posećene izložbe Tolkinovih likovnih radova u Oksfordu, Njujorku i Parizu, na kojima su među eksponatima bile izložene slike, crteži, skice i mape koje je slavni pisac stvarao dok je pisao Gospodara prstenova.

„Iako ih je stvarao samo za svoju dušu i kao reference za pisano delo, nakon izvanrednog uspeha na izložbama i pozitivnog odgovora publike na Tolkina kao likovnog stvaraoca, učinilo nam se prikladnim da konačno ponovo spojimo te radove sa njegovim proznim delima kojima daju posebnu snagu, i drago nam je što ćemo na taj način omogućiti čitaocima da ponovo uživaju u Tolkinovom remek-delu.“

U ovom posebnom izdanju Gospodara prstenova, naći će se preko trideset Tolkinovih ilustracija koje do sada nikada nisu objavljene u okviru trilogije.

Pet projekata Džordža R.R. Martina i HBO-a

Američki pisac i scenarista Džordž R.R. Martin, autor književnog serijala “Pesme leda i vatre” koji je HBO ekranizovao u hit seriju “Igra prestola”, potpisao je višemilionski ugovor sa ovom i sestrinskom kompanijom HBO Max za nove televizijske sadržaje, preneli su svetski mediji.

Književni autor i četvorostruki dobitnik Emija je, kako je javio “Holivud riporter”, potpisao petogodišnji ugovor vredan više miliona dolara.

Džordž Martin, koji ima 72 godine, trenutno je uključen u pet projekata u produkciji kanala HBO. Jedan od njih jeste serija “Kuća zmaja”, čiji je ne samo tvorac, već i izvršni producent, a radnja ovog TV projekta smeštena je 300 godina pre događaja opisanih u “Igri prestola”, navodi “Gardijan”.

Serija od deset epizoda, čije bi snimanje trebalo da počne narednog meseca, premijerno će biti prikazana 2022. godine. U TV seriji, između ostalih, igraju Olivija Kuk, Ema D’Arsi, Pedi Konsidajn i Met Smit.

Takođe, uključen je u rad na još jednoj seriji. Projekat o ratničkoj kraljici Nimeriji, koja je živela hiljadu godina pre događaja u Martinovoj knjizi, ima radni naslov “10.000 brodova”.

Američki pisac i scenarista je takođe izvršni producent projekta “Who Fears Death” (Ko se boji smrti), kao i adaptacije romana o putovanju kroz vreme “Roadmarks” Rodžera Zelanzija iz 1979. godine.

Radiće i na drugim planiranim “prikvelima” kao što su “Devet putovanja”, “Buvlja rupa”, ali i jedne animirane serije, a iz kompanije HBO su, nakon potpisivanja ugovora, poručili da su odlučni da sa Martinom još dublje zarone u svet “Igre prestola”.

Podsetimo, serija “Igra prestola”, koja se emitovala osam godina (2011-2019), jedna je od najdugovečnijih i najunosnijih za kanal HBO. Osim što je bila jedna od najgledanijih serija postigla je i rekord osvojivši čak 59 nagrada Emi.

Takođe, od zbirke Martinovih priča iz 1979. godine “Sandkings” napravljen je predložak za film koji je već počeo da režira američki sineasta i scenarista Gor Verbinski u produkciji Netfliksa.

Šok koridor: Kratki šok

U okrviru ciklusa “Šok uživo/Koridori DOB-a”, danas od 19.00 u sali Amerikana Doma omladine Beograda – “Kratki šok”!

Govore: Nenad Bekvalac i Aleksandar Radivojević

Na svakih nekoliko godina pravimo tribinu na kojoj predstavljamo kratke filmove. Ovo je forma u kojoj su pojedini reditelji napravili svoje najbolje filmove, a kada su se prebacili na dugometražne ostali su u senci.

Kratki filmovi najbolje pokazuju umeće autora da u vremenu od 5 do 25 minuta naprave dinamičnu priču, koja će biti napeta i puna obrta. Uvek predstavimo nekoliko filmova iz novije produkcije i nekoliko klasika koji su se izdvojili i doprineli šok umetnosti. Među njima ima onih koji imaju visoku produkciju i onih koji spadaju u domen treša, onih koji osvajaju festivale i onih koje su napravili filmski entuzijasti za manji krug ljudi ili, kako ih popularno nazivaju, „kućni filmovi“.

Dom omladine Beograda sprovodi sve mere propisane od strane nadležnih organa, u cilju suzbijanja cirkulacije koronavirusa. Nošenje zaštitne maske je obavezno na programima DOB, u prostoru postoje dezo-barijere i sredstva za dezinfekciju ruku, vodi se računa o fizičkoj distanci i maksimalnom broju posetilaca u skladu sa propisima. Molimo publiku da bude odgovorna prema sebi i drugima, te da se pridržava propisanih mera.

Stiže i prvi gej Kapetan Amerika – Aron Fišer

Marvel je najavio prvog gej Kapetana Ameriku, a to je prvi takav slučaj u 80-godišnjoj istoriji ovog junaka.

Naime, u limitiranoj seriji “The United States of Captain America” Stiv Rodžers (originalni Kapetan) i ostali likovi koji su nosili kostim, kreću na proputovanje SAD-om u potrazi za ukradenim štitom. Na putu sreću obične ljude koji nakratko nose Kapetanov kostim i brane svoje zajednice.

Jedan od tih ljudi je i Aron Fišer, neustrašivi tinejdžer koji brani one koji su, baš kao i on, prisiljeni na beg od kuće i život na ulici. On je ujedno i prvi LGBTQ+ lik koji je nosio ovaj kostim. u istoriji ovog stripa.

Inače, Marvel nije imao gej lika sve do 1992. kada je predstavio Nortstara, a u narednim se godinama pojavljivalo sve više likova gej orijentaicje, uključujući i pripadnika “X-Men”, Ajsmena.

Društvo ljubitelja fantastike “Lazar Komarčić” (ONLINE): Fantastična čitaonica #86: Autonomous, Annalee Newitz

Društvo ljubitelja fantastike “Lazar Komarčić” održava svoj redovni program svakog ponedeljka, od 19 sati u Tribinskoj sali, na prvom spratu Doma omladine.

Zbog aktuelnih mera za sprečavanje širenje pandemije korona virusa – današnji sastanak se održava online! Budite od 19.00 na Fejskub kanalu LK-a: https://www.facebook.com/events/3105558012880116

Odmetnuta naučnica koja ima svoju podmornicu, putuje svetom i bori se da čovečanstvu obezbedi jeftine lekove, u društvu vojnog agenta i “mladog vojnog robota”. Zaista, kako odoleti? Roman je nominovan za nekoliko nagrada, dobio je Lambdu. Moderator: Bojan Butković.

Tribina je virtuelna na YouTube kanalu Društva.